Sausenberg w roku 1850. Szumirad ( dodatkowa nazwa w j. niem. Sausenberg od 2010 roku [2]) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie kluczborskim, w gminie Lasowice Wielkie [3] . Nazwę wsi określono rozporządzeniem Ministra Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych w 1946 r [4] . Do czasu polskiej reformy - Gdy zabraknie rudy z Ukrainy, to wtedy polskie hutnictwo będzie musiało korzystać z zakupu rud zamorskich, które przypłyną do polskich portów w Szczecinie i Świnoujściu. To jednak komplikuje logistykę i dostawy, bo w portach musi być jej przeładunek , co podroży koszty i wpłynie na ceny stali - mówi w rozmowie z portalem netTG.pl Gospodarka i Ludzie STEFAN DZIENNIAK, prezes Rudy żelaza, tytanu i wanadu. PL EN Kontakt Relacja z konferencji „Ropa naftowa i gaz ziemny w Polsce: obszary perspektywiczne i postępowania przetargowe w Huta Katowice (obecnie ArcelorMittal Poland Oddział w Dąbrowie Górniczej [1], wcześniej Mittal Steel Poland, Ispat Polska Stal S.A., Polskie Huty Stali SA) – kombinat metalurgiczny w Dąbrowie Górniczej zajmujący się hutnictwem żelaza. Rudy żelaza w Polsce występowały jako syderyty w znacznej mierze z małą zawartością żelaza, sięgającą około 30%. Dzisiaj geolodzy zlokalizowali złoża rud żelaza na Pojezierzu Suwalskim. Rudy w Hardmode generują nieco mniejsze złoża. Urządzenia mobilne 1.2.6508: Wprowadzono rudy z wersji na PC 1.2. Urządzenia mobilne 1.1.5536: Wprowadzono rudy w Hardmode: Kobalt, Mythril i Adamantyt. Premiera na Urządzenia mobilne: Wprowadzono rudy Miedzi, Żelaza, Srebra i Złota, Piekielnego kamienia, Obsydianu i Meteorytu. Wprowadzono UbRu. 19 – WYBRANE SUROWCE METALICZNE Opis planszy Mapa „Wybrane surowce metaliczne” umożliwi Ci zapoznanie się z rozmieszczeniem ośrodków wydobycia rud żelaza i miedzi na kuli ziemskiej. Wyjmij planszę z teczki i ułóż tak, aby wypukły czarny trójkąt znalazł się w prawym dalszym rogu. Zanim zaczniesz oglądać mapę, zwróć uwagę na dodatkowe informacje, znajdujące się na planszy. Tytuł mapy umieszczono w lewym dalszym rogu planszy. W kolejnym wierszu znajduje się skala liczbowa mapy. Mapa została wykonana w skali 1: 90 000 000 (jeden do dziewięćdziesięciu milionów). Skala mapy określa, jaki jest stosunek odległości na mapie do odległości w terenie. Skala 1: 90 000 000 oznacza, że 1 cm na mapie odpowiada 90 000 000 cm, czyli 900 km na powierzchni ziemi. Taka skala pozwala pokazać na jednej planszy wszystkie kontynenty. Niestety w tej skali mają one małą powierzchnię. Dlatego czytanie tej mapy wymagać będzie od Ciebie dużej precyzji i uwagi. W prawym bliższym rogu znajduje się numer planszy. Omawiana plansza ma numer 19. Zanim zaczniesz poznawać treść mapy, sięgnij po oddzielną planszę „Legenda”. Po dokładnym przeczytaniu informacji, w nim zawartych, twoja praca będzie przebiegała sprawniej. Na planszy „Legenda” znajdziesz informacje o sposobie, w jaki przedstawiono na mapie siatkę kartograficzną oraz kontynenty. Na omawianej mapie umieszczono następujące wypukłe elementy siatki kartograficznej, pokazane również na innych mapach w atlasie w tej skali. Są to: ramka mapy. Ma kształt zbliżony do elipsy. Tworzą ją następujące linie siatki kartograficznej: na północy i południu linie, obrazujące bieguny, a na wschodzie i zachodzie południk 170° długości geograficznej zachodniej. Bieguny na kuli ziemskiej są punktami, jednak w zastosowanym odwzorowaniu mają postać linii. Dlaczego tak się dzieje, wyjaśniliśmy przy planszy „Świat – siatka kartograficzna”. Również przy tej planszy, wyjaśniliśmy, dlaczego południk 170° jest prawą i lewą ramką mapy. równik, oznaczony linią złożoną z dużych kropek. W druku barwnym kropki są czarne. Równik biegnie poziomo, przez środek mapy. Jego wartość została opisana w stopniach po prawej stronie ramki. Jest to 0°. Równik dzieli kulę ziemską na dwie półkule: północną i południową. zwrotniki i koła podbiegunowe, narysowane czarną linią złożoną z krótkich odcinków. Przebieg zwrotników i kół podbiegunowych jest podobny do przebiegu równika. Biegną poziomo od lewej do prawej ramki mapy. Zaczynając od północy najpierw znajdziesz linię koła podbiegunowego północnego, później zwrotnik Raka. Następnie odnajdziesz równik. Kierując się na południe od równika, znajdziesz zwrotnik Koziorożca i koło podbiegunowe północne. Wartości zwrotników i kół podbiegunowych opisano w stopniach po prawej stronie ramki. Wartość koła podbiegunowego północnego to 66°33´ szerokości geograficznej północnej, zwrotnika Raka 23°27´ szerokości geograficznej północnej, zwrotnika Koziorożca 23°27´ szerokości geograficznej południowej, koła podbiegunowego południowego 66°33´ szerokości geograficznej południowej. południki 0° i 180° pokazane linią złożoną z drobnych kropeczek, a w druku barwnym grubszą, czarną, ciągłą linią. Południk 0° biegnie z północy na południe, przez środek mapy, łącząc bieguny. Południk 180° ma podobny przebieg, ale położony jest bliżej prawej ramki mapy. Południki 0° i 180° nie są opisane na mapie. Południki 0° i 180° dzielą kulę ziemską na dwie półkule: wschodnią i zachodnią. Przebieg wypukłej siatki kartograficznej jest pokazany jedynie na oceanach. Wszystkie linie siatki kartograficznej, oprócz równika i linii tworzących ramkę mapy, są przedłużone o kilka milimetrów poza ramki, aby łatwiej je było odnaleźć. Siatka kartograficzna w czarnym druku jest taka sama, jak siatka pokazana na planszy „Świat – siatka kartograficzna”. Linię brzegową lądów, tak jak pokazano na planszy „Legenda” narysowano podwójną linią. Od strony oceanów jest to linia ciągła, a od strony wnętrza kontynentów kropkowana. Wnętrza kontynentów i oceany pozostawiono gładkie, bez faktury. W druku barwnym wybrzeża są czarne, lądy zielone, a oceany niebieskie. Zwróć uwagę na to, że linia brzegowa kontynentów została przerwana w miejscach, gdzie przecina lub nakłada się na sygnatury, symbolizujące ośrodki wydobycia rud żelaza i miedzi. Przerwanie linii brzegowej ma na celu ułatwienie czytania mapy. Jak wiesz, równik dzieli kulę ziemską na półkulę północną i południową, a południki 0° i 180° na półkulę zachodnią i wschodnią. Pośrodku mapy znajdziesz przecięcie równika z południkiem 0°. To przecięcie wyznacza cztery ćwiartki kuli ziemskiej. Są to: ćwiartka północno-zachodnia, zajmująca lewą, dalszą część mapy. W tej ćwiartce leży w całości Ameryka Północna. Na północy kontynent ten rozciąga się od ramki mapy aż do południka 0°. Północno-wschodnią część kontynentu zajmują wyspy. Na wschodzie ćwiartki, przy południku 0° znajduje się zachodni fragment Europy, a na południe od niej zachodnia część Afryki. Na południu ćwiartki, przy równiku, leży północna część Ameryki Południowej. ćwiartka północno-wschodnia, zajmująca prawą dalszą część mapy. W tej ćwiartce leżą: Europa, bez zachodniej części kontynentu, niemal cała Azja, bez północno- wschodniego skrawka kontynentu. Na południowym zachodzie ćwiartki znajduje się północno-wschodnia część Afryki. ćwiartka południowo-zachodnia, znajdująca się w lewej bliższej części mapy. W tej ćwiartce mieści się niemal w całości Ameryka Południowa, bez północnego fragmentu kontynentu oraz na południu ćwiartki połowa Antarktydy. ćwiartka południowo-wschodnia, znajdująca się w prawej bliższej części mapy. W północno-zachodniej części ćwiartki leży południowa część Afryki. W północno- wschodniej części ćwiartki znajduje się Australia i na północ od niej, przy równiku, wyspy należące do Azji. Na południu ćwiartki, przy dolnej ramce mapy leży połowa Antarktydy. Przy dalszym brzegu planszy, pomiędzy tytułem mapy a trójkątem, znajduje się objaśnienie sygnatur, użytych tylko na tej mapie i nie objaśnionych na planszy „Legenda”. Są to: ośrodki wydobycia rud żelaza, oznaczone wypukłym okręgiem z pionową linią wewnątrz. W druku barwnym koło jest czerwone a jego obwódka i linia w środku czarne. ośrodki wydobycia rud żelaza, pokazane znakiem złożonym z dwóch poziomych łuków i kropki pomiędzy nimi. W druku barwnym łuki i kropka są czarne a wnętrze znaku niebieskie. Opis treści mapy Zanim odszukasz na mapie poszczególne ośrodki wydobycia rud żelaza i miedzi, przypomnijmy, co to są rudy żelaza i rudy miedzi i jakie mają znaczenie w gospodarce. Rudy żelaza są to minerały, zawierające pierwiastek chemiczny – żelazo. Rudy żelaza występują w przyrodzie dosyć powszechnie, ale na potrzeby przemysłu wydobywa się tylko te skały, które składają się przynajmniej z 25% żelaza. Żelazo wykorzystuje się od czasów prehistorycznych do wyrobu narzędzi. Człowiek pierwotny wytapiał ten metal z rudy w ognisku. Później zaczęto budować piece, służące do pozyskiwania żelaza. Gwałtowny rozwój hutnictwa nastąpił podczas rewolucji przemysłowej w XIX wieku. Dziś żelazo jest jednym z najważniejszych surowców w światowej gospodarce. Produkuje się z niego stal, która ma wszechstronne zastosowanie w przemyśle. Używa się jej między innymi do wyrobu blach, karoserii samochodowych, rur, puszek do konserw i napojów, elementów mebli, konstrukcji budowlanych, narzędzi chirurgicznych i wielu innych artykułów. Rudy miedzi, podobnie jak rudy żelaza, są to minerały zawierające pierwiastek chemiczny – miedź. Miedź była znana i używana nawet wcześniej niż żelazo. Człowiek prehistoryczny stosował ją do wyrobu ozdób. Potrafił też wytworzyć brąz, czyli stop miedzi z cyną, który dzięki temu, że był twardy, bardzo dobrze nadawał się do produkcji narzędzi. Obecnie miedź stosuje się w wielu gałęziach przemysłu. Pierwiastek ten bardzo dobrze przewodzi prąd i dlatego używa się go do produkcji przewodów elektrycznych. Miedź stosuje się również do wyrobu maszyn przemysłowych, instalacji wodociągowych i pokryć dachów oraz w przemyśle elektronicznym i telekomunikacji. Teraz, kiedy powtórzyliśmy wiadomości o rudach żelaza i miedzi, możesz rozpocząć czytanie mapy. W Europie na mapie oznaczono dwa ośrodki wydobycia rud żelaza. Pierwszy z nich znajduje się w południowo-wschodniej części kontynentu. Jest to ośrodek w Krzywym Rogu, leżący na północ od Morza Czarnego, na Ukrainie. Drugie miejsce wydobycia rud żelaza w Europie znajduje się na północy kontynentu, w pobliżu koła podbiegunowego północnego, w północnej Szwecji. Rudy miedzi w Europie wydobywa się przede wszystkim w środkowej części kontynentu, w Polsce. W Azji na mapie pokazano kilka ośrodków wydobycia rud żelaza. Na granicy Europy i Azji, na północ od Morza Kaspijskiego oznaczono dwa ośrodki. Pierwszy, wysunięty bardziej na północ, znajduje się w Rosji, na południu gór Ural. Drugi leży w Kazachstanie, u południowo-zachodnich podnóży Uralu. Kolejne miejsce wydobycia rud żelaza znajduje się w centrum kontynentu, w Rosji. Trzy sygnatury, oznaczające ośrodki wydobycia tego surowca, znajdują się w środkowo-wschodniej Azji. Są to ośrodki, leżące w Chinach, gdzie wydobywa się najwięcej rud żelaza na świecie. Na południu kontynentu, w środkowej jego części, w Indiach znajdują się kolejne dwa ośrodki wydobycia rud żelaza. Jeden z nich oznaczono na zwrotniku Raka, a drugi na południe od niego. Indie zajmują drugie miejsce w Azji pod względem wydobycia rud żelaza. Rudy miedzi występują na południowo-wschodnim krańcu Azji: na wyspach Archipelagu Malajskiego, leżących na południe od równika oraz na Filipinach, znajdujących się pomiędzy zwrotnikiem Raka i równikiem. Filipiny leżą na wyspach, które w skali mapy mają małą powierzchnię. Dlatego w miejscu, gdzie znajduje się symbol ośrodka wydobycia rud miedzi, usunięto linię brzegową wyspy. W Afryce rudy żelaza są wydobywane na północy kontynentu, na wschód od południka 0°, na zachodzie, pomiędzy zwrotnikiem Raka i równikiem, oraz na południu, w pobliżu zwrotnika Koziorożca. Rudy miedzi wydobywa się w ośrodku, położonym na południu kontynentu pomiędzy równikiem i zwrotnikiem Koziorożca. W Ameryce Północnej rudy żelaza wydobywa się we wschodniej części kontynentu. Ośrodek wydobycia tego surowca, na mapie najdalej wysunięty na północ, znajduje się we wschodniej Kanadzie. Kolejne dwa ośrodki leżą na północnym wschodzie Stanów Zjednoczonych. Czwarty ośrodek znajduje się na południowym wschodzie kontynentu. Rudy miedzi w Ameryce Północnej wydobywa się w dwóch regionach. Pierwszy z nich leży na zachodzie kontynentu w Stanach Zjednoczonych. Na mapie zaznaczono tam dwa ośrodki wydobycia tego surowca. Kolejne dwa miejsca eksploatacji rud miedzi znajdują się na wschodzie kontynentu, w południowo-wschodniej Kanadzie. W Ameryce Południowej rudy żelaza wydobywa się na północy kontynentu, na północ od równika, w Wenezueli. Bardzo duże złoża tego surowca znajdują się we wschodniej części kontynentu, na północ od zwrotnika Koziorożca, w Brazylii. Trzeci ośrodek wydobycia rud żelaza na tym kontynencie oznaczono na południe od zwrotnika Koziorożca, w Chile. W Chile znajdują się również bardzo bogate złoża rud miedzi. Na omawianej mapie oznaczono dwa ośrodki ich wydobycia w tym kraju. Australia jest kontynentem obfitującym zarówno w rudy żelaza jaki i rudy miedzi. Rudy żelaza wydobywa się na północno-zachodnim i zachodnim wybrzeżu kontynentu. Ośrodki eksploatacji rudy miedzi znajdują się w północno-wschodniej części kontynentu, na północ od zwrotnika Koziorożca oraz na Tasmanii, wyspie położonej na południe od Australii. Wyspa ta jest niewielka, dlatego nie pokazano jej linii brzegowej, jedynie symbol oznaczający ośrodek wydobycia rud miedzi. Na Antarktydzie nie ma ośrodków wydobycia rud żelaza i miedzi. Po zakończeniu czytania schowaj planszę z powrotem do teczki. Pliki do pobrania: 19_opis planszy i 19_opis tresci Już w latach 60. XX wieku w masywie suwalskim zlokalizowano złoża tytanu i wanadu. Odkrycie to stanowi postawę do dywagacji na temat ewentualnego wydobycia, co spowodowałoby, że być może Polska stałaby się jednym z najbogatszych krajów świata! I chociaż geolodzy studzą entuzjazm, to nie podlega wątpliwości, że złoża tam są i może należałoby wykorzystać ich potencjał. Jednak czy to w ogóle możliwe?Złoża tytanu i wanadu na SuwalszczyźnieTytan i wanad to drogie surowce mające wiele zastosowań w nowych technologiach, w tym wojskowych, przez co od razu nasuwa się myśl o ich ewentualnym znaczeniu w obecnej sytuacji politycznej na świecie. Jak wiadomo Ukraina, w której obecnie trwają zacięte walki z rosyjskim agresorem, jest bogatym w surowce krajem europejskim, co w naturalnym odruchu nasuwa myśli odnośnie planów Rosji w stosunku do terytorium Polski zasobnego w cenne złoża. Przeczytaj także:Zastanówmy się teraz, czy obawa jest słuszna, czy jednak jest jedynie wytworem spiskowców chcących wywołać sztuczną panikę. Ile warte są złoża tytanu i wanadu w Polsce?W 1956 r. prof. Jerzy Znosko, inżynier podziemnej eksploatacji złóż i ekonomista rozpoczął prace, które miały wyjaśnić przyczynę regionalnej anomalii magnetycznej na obszarze Suwalszczyzny oraz sprawdzić czy na tym terenie nie występują złoża żelaza. W sierpniu 1962 r. odkrył on jednak złoża magnetytu tytano- i wanadonośnego. Przez kolejne lata prowadził na tym terenie prace rozpoznawcze i stwierdził, że zasoby te wynoszą aż 1,34 mld ton!Zdaniem Jerzego Ząbkiewicza, działacza społecznego, dysponujemy ok. 376 mln ton czystego żelaza, 96,4 mln ton tytanu i ok. 14 mln ton wanadu. Występują tam również molibden, nikiel, chrom, czy gal, ważny w przemyśle komputerowym. W połowie 2021 r. tona tytanu kosztowała 20-24 tys. dolarów za Ząbkiewicz w rozmowie z InteriąPo skatalogowaniu okazuje się, że nasze suwalskie złoża warte są siedem, osiem bilionów złotych. Do tego rachunku możemy dodać również wartość pięknej skały – labradorytu, inaczej anortozytu. Skała otacza suwalską rudę. Jest to rodzaj marmuru, a jednocześnie kamień półszlachetny, z którego po oszlifowaniu wytwarzane są chociażby elementy biżuterii, części elewacji, podłoża, jak też dekoracjiDlaczego więc takiego majątku się nie wydobywa?Aby odpowiedzieć na to pytanie, należałoby najpierw wyjaśnić sobie co nieco z geologii. W Polsce tytan występuje na Suwalszczyźnie w proterozoicznym masywie zasadowym, znajdującym się ponad 850 m pod ziemią, a powstał około 1,5 mld lat także:Jak już wspominaliśmy w 1956 r. prof. Jerzy Znosko zaprojektował wiercenie IG-1 Szlinokiemie (wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie sejneńskim, w gminie Puńsk), które miało wyjaśnić przyczynę regionalnej pozytywnej anomalii magnetycznej. Już przed wojną, samoloty przelatujące w okolicy zgłaszały bowiem problemy z funkcjonowaniem kompasu, których działanie zakłócane było przez bliżej nieznaną anomalię zaprojektowane przez J. Znoskę w 1961 r. wiercenia wchodzące w podłoże krystaliczne tego obszaru: Krzemianka 1 i Udryń 1, doprowadziły do odkrycia w dniu 1 sierpnia 1962 r. złoża magnetytu tytano- i Interii Jerzy złoża są wyjątkowe i zaskakujące, określone zresztą jako intruzja suwalska. Według nauki nie powinny one tu zaistnieć. Oznacza to, że mamy do czynienia z bliżej nieokreślonym wrzutem. Najprawdopodobniej w dawniejszej epoce uderzył tu meteoryt pochodzenia złoża tytanu i wanadu nie nadają się do eksploatacjiJuż w latach siedemdziesiątych na Suwalszczyźnie zostały udokumentowane dwa złoża rud żelaza, tytanu i wanadu: Krzemianka i Udryń. Dla tych złóż zostały sporządzone i zatwierdzone dokumentacje geologiczne, zawierające wyniki prowadzonych prac geologicznych. Dokumentacje te określają granice złóż, jakość i ilość kopaliny oraz geologiczne warunki występowania złóż. Suwalskie złoża należą do złóż ubogich i występujących na dużych głębokościach (Krzemianka gł. 860-2270 m, Udryń gł. 840-1705 m). Mimo to Polska zdecydowała się na eksploatację Crazy NaukaTo był koniec lat 70, złota epoka brania zagranicznych kredytów. Ekipa Gierka dogadała się z Republiką Federalną Niemiec i pożyczyła 750 milionów marek. Niemcy mieli nadzieję na dostęp do niezwykle cennego pierwiastkaW związku z inwestycją w Suwałkach powstało osiedle dla 30 tys. osób i uruchomiono kopalnię. Wybrana metoda wydobywcza polegać miała na wypłukiwaniu złóż wodą. Suwalski Park Krajobrazowy miał zostać niemal kompletnie zniszczony. Jednak inwestycja, podobnie jak inne pomysły z czasów PRL, padła, zanim dobrze się rozwinęła. Jedyne co udało się się zrobić, to utopić w pomyśle olbrzymie będzie nieopłacalna?Eksploatację metali w Polsce nadal uważa się za nieopłacalną. Złoża zlokalizowane w masywie suwalskim nie mają znaczenia przemysłowego. Dzieje się tak, ponieważ mają one zbyt niską zawartość metali i dużą głębokość zalegania. Ponadto są one zlokalizowane na obszarze o bardzo wysokich walorach środowiskowych i Instytut GeologicznyZłoża stanowią więc bardzo ciekawy obiekt geologiczny bez znaczenia praktycznegoW 2003 r. złoża zostały kolejny raz uznane jako pozabilansowe. Jeżeli chodzi o tytan i żelazo, są jednak obiektem zainteresowania ze względu na zawartość Nieć, Ocena geologiczno-gospodarczej złóż wanadonośnych rud tytanomagnetytowych masywu suwalskiego, [w:] Gospodarka Surowcami Mineralnymi, 2003, z. 2, str. 5-28Analiza porównawcza złóż suwalskich z eksploatowanymi złożami tego typu na świecie wskazująca na możliwość dużej podaży surowców wanadu, tytanu i żelaza z płytko położonych złóż nie wskazuje też, by zagospodarowanie złóż tak głęboko położonych jak w masywie suwalskim mogło być przedmiotem zainteresowania w dającej się przewidywać oceną tą nie zgadza się Ząbkiewicz, który na łamach Tygodnika Interia twierdzi, że: Jerzy Ząbkiewiczmiędzy tym co dziś, a tym co 50 lat temu, mamy niemalże przepaść, jeśli chodzi o rozwój technologii. Górnictwo też pełne jest innowacji. Złoża suwalskie występują co prawda na obrzeżach terenów objętych programem Natura 2000, ale nowe technologie otwierają tę zatrzaśniętą dotąd furtkę. Dzięki współczesnym możliwościom wydobywczym już nie jest to złoże jest metalem przejściowym, który występuje dość powszechnie na Ziemi, zazwyczaj jednak w niewielkich stężeniach. Wchodzi w skład kilkudziesięciu różnych minerałów, dość rzadko odnajduje się go w postaci źródło: długi czas wanad nie posiadał praktycznych zastosowań. Chodziło przede wszystkim o problemy z uzyskaniem czystego metalu na skalę przemysłową. Wraz z rozwojem technologii oraz odkryciami nowych źródeł wanadu – np. jako kopalina współwystępująca w kopalniach uranu – jego znaczenie znacznie wanadu stosowana jest do produkcji stopów z żelazem (tzw. żelazowanad) oraz jako dodatek do stali, poprawiający jej wytrzymałość. Wanad dodawany jest także do innych stopów np. z glinem czy tytanem, które stosowane są np. w silnikach odrzutowych. Oprócz metalurgii wanad posiada także inne zastosowania: jako katalizatory w reakcjach chemicznych, w przemyśle szklarskim i ceramicznym, w bateriach, a nawet reaktorach to lekki metal o szarawym kolorze. Ma wysoką wytrzymałość mechaniczną, jest odporny na korozję (w tym również wody morskiej i chloru). Dwie najbardziej użyteczne własności tytanu to jego odporność na korozję oraz najwyższy stosunek wytrzymałości mechanicznej do źródło: dodaje się do zarówno do żelaza, aluminium, wanadu, jak i molibdenu i innych. Stopy tytanu są wykorzystywane w przemyśle lotniczym (silniki odrzutowe), militarnym, procesach metalurgicznych, motoryzacyjnym, medycznym (protezy dentystyczne, ortopedyczne klamry), sportów ekstremalnych i pierwszej połowie 2021 r. ceny tytanu i jego pochodnych skoczyły w górę w odpowiedzi na rosnący popyt i spadek wydobycia tytanu w ubiegłym roku, a także zmniejszenie zapasów wiórów tytanowych. Odbicie w przemyśle chemicznym i lotniczym jest kluczowym czynnikiem wzrostu popytu na metal. Potencjalne wykorzystanie pochodnych tytanu w energetyce alternatywnej ma stymulować dalszą ekspansję rynkową. Solidne oczekiwania popytu mają na celu utrzymanie wysokich cen w najbliższym są trendy na rynku tytanu?Według danych Asian Metal cena chińskiej tak zwanej gąbki tytanowej wzrosła z poziomu 6,9 dolarów za kg w lipcu 2020 r. do 10,5 dolarów za kg w czerwcu 2021 r. Ceny złomu tytanowego podskoczyły w 2021 r. ze względu na spadek światowych zapasów wiórów, produktu ubocznego produkcji samolotów. Według szacunków IndexBox średnia cena importu złomu tytanu wzrosła z 2,9 dolarów za kg w styczniu 2021 r. do 4,1 oczekują dalszego wzrostu rynku, który wykorzystuje tytan w procesie produkcji. Będzie to nadal napędzać ceny w średnim okresie, przynajmniej do czasu pojawienia się nowych pozytywnych danych o wydobyciu czynnikiem napędzającym rynek pozostaje wzrost popytu na tytan ze strony przemysłu farb i lakierów. Dwutlenek tytanu jest jednym z najbardziej poszukiwanych pigmentów i wypełniaczy w przemyśle farb, powłok i tworzyw sztucznych. Popyt na farby i lakiery wyraźnie rośnie w związku z boomem budowlanym i ożywieniem przemysłu motoryzacyjnego. Rosnący trend w budowie super dużych kontenerowców będzie miał znaczenie w perspektywie średnioterminowej i powinien zwiększyć zapotrzebowanie na farby z dwutlenkiem otwarcie transportu lotniczego i wodnego zwiększy potrzebę odnawiania flot samolotów i doprowadzi do dalszego wzrostu zapotrzebowania na tytan, ponieważ jest to jeden z głównych metali używanych do budowy samolotów i statków. Jeden z największych na świecie producentów samolotów, Airbus, ogłosił plany zwiększenia produkcji, spodziewając się, że popyt na samoloty powróci do poziomu sprzed kryzysu w ciągu najbliższych dwóch lat. Komercjalizacja technologii wytwarzania fotokatalizatorów półprzewodnikowych na bazie dwutlenku tytanu, wykorzystywanych do produkcji paliwa wodorowego, oczyszczania wody, powietrza itp., może stać się nowym bodźcem do rozwoju rynku tytanu. Kto jest kim na rynku tytanu?W 2020 roku, po dwóch latach wzrostu, nastąpił spadek produkcji zarówno rud i jak i koncentratów tytanu. Wolumen zmniejszył się natomiast o 1,2 % do 13 mln ton. Pod względem wartości produkcja rudy i koncentratu tytanu nieznacznie spadła do 7,8 mld dolarów w 2020 r., szacowana w cenach o największej produkcji rudy i koncentratu tytanu w 2020 r. były Chiny (4,2 mln ton), Kanada (2,1 mln ton) i Mozambik (1 mln ton). Ich łączny udział w światowej produkcji wynosi 56 %. Za tymi krajami znalazły się RPA, Australia, Ukraina, Norwegia, Senegal, Madagaskar, Kenia, Korea Południowa, Indie i Wietnam. Razem stanowią one kolejne 40 %. Co więcej, produkcja rudy i koncentratu tytanu w Chinach dwukrotnie przekroczyła wartości odnotowane przez drugiego co do wielkości producenta na świecie – 2020 r. głównymi eksporterami rud i koncentratów tytanu na na świecie były Republika Południowej Afryki (724 tys. ton), Ukraina (539 tys. ton), Senegal (509 tys. ton), Kenia (400 tys. ton), Korea Południowa (275 tys. ton) i Indie (255 tys. ton), osiągając 86 % całkowitego względem wartości, Republika Południowej Afryki (486 mln dolarów) pozostaje największym dostawcą rudy tytanu i koncentratu na świecie, stanowiąc 38 % światowego eksportu. Drugie miejsce w rankingu zajęła Kenia (157 mln dolarów), z 12 % udziałem w światowym eksporcie. Za nią uplasowała się Ukraina z 11 % RUDY, KUŹNICE I HUTY ŻELAZA W POLSCE Mieczysław Radwan, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 1963, twarda oprawa z obwolutą stron 267, obwoluta - niewielkie przybrudzenie, przetarcie, zagięcie krawędzi, oprawa - niewielkie przybrudzenie, treść - strona tytułowa zawiera podpis plus numer, grzbiet treści, przybrudzenie/zakurzenie, poza tym bez zastrzeżeń. Cena 35 życzenie wysyłam więcej zdjęć, co sugeruję w przypadku wszelkiego rodzaju wątpliwości związanych z zakupem. Cena przesyłki zgodna z tabelą opłat Poczty Polskiej. Na wpłatę czekam 3 dni roboczych. W przypadku braku informacji o wpłacie, książka wraca na Allegro. O bogatych złożach rzadkich metali na Suwalszczyźnie krążą legendy. Tytan i wanad, których złoża potwierdzono w Polsce, to drogie surowce mające wiele zastosowań w nowych technologiach, w tym wojskowych. To pewnie dlatego nie brak teorii spiskowych dotyczących polskich złóż tych metali. W czasach PRL ich wydobycia miał zakazywać w ZSRR. Teraz wiąże się złożami tytanu stacjonowanie wojsk amerykańskich na Suwalszczyźnie tudzież by w razie konfliktu z Rosją cenne złoża nie wpadły w łapy Putina. poleca Jerzy Ząbkiewicz, inżynier podziemnej eksploatacji złóż, ekonomista, ławnik wyliczył, ile warte mogą być złoża metali na Suwalszczyźnie. Jego zdaniem dysponujemy ok. 376 mln ton czystego żelaza, 96,4 mln ton tytanu i ok. 14 mln ton wanadu. Występują tam również molibden, nikiel, chrom, czy gal, ważny w przemyśle komputerowym. W połowie 2021 r. tona tytanu kosztowała 20-24 tys. dolarów za tonę. Po skatalogowaniu okazuje się, że nasze suwalskie złoża warte są siedem, osiem bilionów złotych. Do tego rachunku możemy dodać również wartość pięknej skały – labradorytu, inaczej anortozytu. Skała otacza suwalską rudę. Jest to rodzaj marmuru, a jednocześnie kamień półszlachetny, z którego po oszlifowaniu wytwarzane są chociażby elementy biżuterii, części elewacji, podłoża, jak też dekoracji – dodaje Ząbkiewicz w rozmowie z Interią. Dlaczego więc takiego majątku nie wydobywa się? Anomalia przeszkadzała samolotom Na początek trochę geologii. W Polsce tytan występuje na Suwalszczyźnie w proterozoicznym masywie zasadowym, znajdującym się ponad 850 m pod ziemią. Są to wanadonośne złoża rud magnetytowo-ilmenitowych. Powstały około 1,5 mld lat temu. W 1956 r. prof. Jerzy Znosko zaprojektował wiercenie IG-1 Szlinokiemie (wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie sejneńskim, w gminie Puńsk), które miało wyjaśnić przyczynę regionalnej pozytywnej anomalii magnetycznej, występującej na obszarze Suwalszczyzny oraz możliwość występowania tam złóż żelaza. Już przed wojną, samoloty przelatujące w okolicy zgłaszały bowiem problemy z funkcjonowaniem kompasu, których działanie zakłócane było przez bliżej nieznaną anomalię magnetyczną. Kolejne zaprojektowane przez J. Znoskę w 1961 r. wiercenia wchodzące w podłoże krystaliczne tego obszaru: Krzemianka 1 i Udryń 1, doprowadziły do odkrycia w dniu 1 sierpnia 1962 r. złoża magnetytu tytano- i wanadonośnego. Przez kolejne 25 lat prowadzono dalsze prace rozpoznawcze, których efektem było udokumentowanie zasobów geologicznych suwalskich rud żelaza. Zasoby te wynoszą w sumie około 1,34 mld ton. Nasze złoża to bogactwa wyjątkowe i zaskakujące, określone zresztą jako intruzja suwalska. Według nauki nie powinny one tu zaistnieć. Oznacza to, że mamy do czynienia z bliżej nieokreślonym wrzutem. Najprawdopodobniej w dawniejszej epoce uderzył tu meteoryt pochodzenia księżycowego– mówi Interii Jerzy Ząbkiewicz. Za Gierka pożyczano na wszystko Już w latach siedemdziesiątych na Suwalszczyźnie zostały udokumentowane dwa złoża rud żelaza, tytanu i wanadu: Krzemianka i Udryń. Dla tych złóż zostały sporządzone i zatwierdzone dokumentacje geologiczne, zawierające wyniki prowadzonych prac geologicznych. Dokumentacje te określają granice złóż, jakość i ilość kopaliny oraz geologiczne warunki występowania złóż. Suwalskie złoża należą do złóż ubogich i występujących na dużych głębokościach (Krzemianka gł. 860-2270 m, Udryń gł. 840-1705 m). Mimo to Polska zdecydował się na eksploatację złóż. To był koniec lat 70, złota epoka brania zagranicznych kredytów. Ekipa Gierka dogadała się z Republiką Federalną Niemiec i pożyczyła 750 milionów marek. Niemcy mieli nadzieję na dostęp do niezwykle cennego pierwiastka– podaje serwis Crazy Nauka. W związku z inwestycją w Suwałkach powstało osiedle dla 30 tys. osób i uruchomiono kopalnię. Wybrana metoda wydobywcza polegać miała na wypłukiwaniu złóż wodą. Suwalski Park Krajobrazowy miał zostać niemal kompletnie zniszczony. Inwestycja, podobnie jak inne pomysły z czasów PRL, padła, zanim dobrze się rozwinęła. Jedyne co udało się się zrobić, to utopić w pomyślę olbrzymie pieniądze. Eksploatacja metali jest cały czas uznawana za nieopłacalną. Złoża zlokalizowane w masywie suwalskim nie mają znaczenia przemysłowego, przede wszystkim ze względu na zbyt niską zawartość metali i dużą głębokość zalegania. Ponadto są one zlokalizowane na obszarze o bardzo wysokich walorach środowiskowych i przyrodniczych. Złoża stanowią więc bardzo ciekawy obiekt geologiczny bez znaczenia praktycznego – informuje Państwowy Instytut Geologiczny. W 2003 r. złoża zostały kolejny raz uznane jako pozabilansowe, jeżeli chodzi o tytan i żelazo, są jednak obiektem zainteresowania ze względu na zawartość wanadu. Analiza porównawcza złóż suwalskich z eksploatowanymi złożami tego typu na świecie wskazująca na możliwość dużej podaży surowców wanadu, tytanu i żelaza z płytko położonych złóż nie wskazuje też, by zagospodarowanie złóż tak głęboko położonych jak w masywie suwalskim mogło być przedmiotem zainteresowania w dającej się przewidywać przyszłości – napisano w Ocenie geologiczno-gospodarczej złóż wanadonośnych rud tytanomagnetytowych masywu suwalskiego. Z oceną tą nie zgadza się Ząbkiewicz, który na łamach Tygodnika Interia twierdzi, że między tym co dziś, a tym co 50 lat temu, mamy niemalże przepaść, jeśli chodzi o rozwój technologii. Górnictwo też pełne jest innowacji. Złoża suwalskie występują co prawda na obrzeżach terenów objętych programem Natura 2000, ale nowe technologie otwierają tę zatrzaśniętą dotąd furtkę. Dzięki współczesnym możliwościom wydobywczym już nie jest to złoże pozabilansowe. Wanad Wanad jest metalem przejściowym, który występuje dość powszechnie na Ziemi, zazwyczaj jednak w niewielkich stężeniach. Wchodzi w skład kilkudziesięciu różnych minerałów, dość rzadko znajdowany jest w postaci rodzimej. Przez długi czas wanad nie posiadał praktycznych zastosowań, przede wszystkim ze względu na problemy z uzyskaniem czystego metalu na skalę przemysłową. Wraz z rozwojem technologii oraz odkryciami nowych źródeł wanadu – np. jako kopalina współwystępująca w kopalniach uranu – jego znaczenie znacznie wzrosło. Większość wanadu stosowana jest do produkcji stopów z żelazem (tzw. żelazowanad) oraz jako dodatek do stali, poprawiający jej wytrzymałość. Wanad dodawany jest także do innych stopów np. z glinem czy tytanem, które stosowane są np. w silnikach odrzutowych. Oprócz metalurgii wanad posiada także inne zastosowania: jako katalizatory w reakcjach chemicznych, w przemyśle szklarskim i ceramicznym, w bateriach, a nawet reaktorach termojądrowych Tytan Dwie najbardziej użyteczne własności tytanu to jego odporność na korozję oraz najwyższy stosunek wytrzymałości mechanicznej do masy. Tytan to lekki metal o szarawym kolorze. Ma wysoką wytrzymałość mechaniczną, jest odporny na korozję (w tym również wody morskiej i chloru). Tytan jest dodawany do żelaza, aluminium, wanadu, molibdenu i innych. Stopy tytanu są wykorzystywane w przemyśle lotniczym (silniki odrzutowe), militarnym, procesach metalurgicznych, motoryzacyjnym, medycznym (protezy dentystyczne, ortopedyczne klamry), sportów ekstremalnych i innych. W pierwszej połowie 2021 r. ceny tytanu i jego pochodnych skoczyły w górę w odpowiedzi na rosnący popyt i spadek wydobycia tytanu w ubiegłym roku, a także zmniejszenie zapasów wiórów tytanowych. Odbicie w przemyśle chemicznym i lotniczym jest kluczowym czynnikiem wzrostu popytu na metal. Potencjalne wykorzystanie pochodnych tytanu w energetyce alternatywnej ma stymulować dalszą ekspansję rynkową. Solidne oczekiwania popytu mają na celu utrzymanie wysokich cen w najbliższym czasie. Jakie są trendy na rynku tytanu? Według danych Asian Metal cena chińskiej tak zwanej gąbki tytanowej wzrosła z poziomu 6,9 dolarów za kg w lipcu 2020 r. do 10,5 dolarów za kg w czerwcu 2021 r. Ceny złomu tytanowego podskoczyły w 2021 r. ze względu na spadek światowych zapasów wiórów, produktu ubocznego produkcji samolotów. Według szacunków IndexBox średnia cena importu złomu tytanu wzrosła z 2,9 dolarów za kg w styczniu 2021 r. do 4,1 dolarów Analitycy oczekują dalszego wzrostu rynku, który wykorzystuje tytan w procesie produkcji, co będzie dalej napędzać ceny w średnim okresie, przynajmniej do czasu pojawienia się nowych pozytywnych danych o wydobyciu tytanu. Głównym czynnikiem napędzającym rynek pozostaje wzrost popytu na tytan ze strony przemysłu farb i lakierów . Dwutlenek tytanu jest jednym z najbardziej poszukiwanych pigmentów i wypełniaczy w przemyśle farb, powłok i tworzyw sztucznych. Popyt na farby i lakiery wyraźnie rośnie w związku z boomem budowlanym i ożywieniem przemysłu motoryzacyjnego. Rosnący trend w budowie super dużych kontenerowców będzie miał znaczenie w perspektywie średnioterminowej i powinien zwiększyć zapotrzebowanie na farby z dwutlenkiem tytanu. Ponowne otwarcie transportu lotniczego i wodnego zwiększy potrzebę odnawiania flot samolotów i doprowadzi do dalszego wzrostu zapotrzebowania na tytan, ponieważ jest to jeden z głównych metali używanych do budowy samolotów i statków. Jeden z największych na świecie producentów samolotów, Airbus, ogłosił plany zwiększenia produkcji, spodziewając się, że popyt na samoloty powróci do poziomu sprzed kryzysu w ciągu najbliższych dwóch lat. Komercjalizacja technologii wytwarzania fotokatalizatorów półprzewodnikowych na bazie dwutlenku tytanu, wykorzystywanych do produkcji paliwa wodorowego, oczyszczania wody, powietrza itp., może stać się nowym bodźcem do rozwoju rynku tytanu. Kto jest kim na rynku tytanu W 2020 roku, po dwóch latach wzrostu, nastąpił spadek produkcji rud i koncentratów tytanu. Wolumen zmniejszył się o 1,2 proc. do 13 mln ton. Pod względem wartości produkcja rudy i koncentratu tytanu nieznacznie spadła do 7,8 mld dolarów w 2020 r., szacowana w cenach eksportowych. Krajami o największej produkcji rudy i koncentratu tytanu w 2020 r. były Chiny (4,2 mln ton), Kanada (2,1 mln ton) i Mozambik (1 mln ton), z łącznym 56 proc. udziałem w światowej produkcji. Za tymi krajami znalazły się RPA, Australia, Ukraina, Norwegia, Senegal, Madagaskar, Kenia, Korea Południowa, Indie i Wietnam, które razem stanowiły kolejne 40 proc. Co więcej, produkcja rudy i koncentratu tytanu w Chinach dwukrotnie przekroczyła wartości odnotowane przez drugiego co do wielkości producenta na świecie – Kanadę. W 2020 r. głównymi eksporterami rud i koncentratów tytanu na na świecie były Republika Południowej Afryki (724 tys. ton), Ukraina (539 tys. ton), Senegal (509 tys. ton), Kenia (400 tys. ton), Korea Południowa (275 tys. ton) i Indie (255 tys. ton), osiągając 86 proc. całkowitego eksportu. Pod względem wartości, Republika Południowej Afryki (486 mln dolarów) pozostaje największym dostawcą rudy tytanu i koncentratu na świecie, stanowiąc 38 proc. światowego eksportu. Drugie miejsce w rankingu zajęła Kenia (157 mln dolarów), z 12 proc. udziałem w światowym eksporcie. Za nią uplasowała się Ukraina z 11 proc. udziałem.

rudy żelaza w polsce mapa